เหนือไม่หมดหนาว :เที่ยวบ้านเล็กในป่าใหญ่ ผ้าห่มปก

แม้ในเมืองจะหมดหนาว แต่บนภูเขา บนดอย ก็ยังมีอากาศหนาวให้ผมได้สัมผัสอยู่บ้าง สุดสัปดาห์นี้ผมบังเอิญแวะมาทำธุระที่อ.แม่อาย จ.เชียงใหม่ ก็เลยใช้โอกาสนี้เที่ยวมันซะเลย

แม่อาย ในช่วงปลายหนาวอากาศยังเย็นสบาย ยิ่งบนยอดดอยฟ้าห่มปกด้วยแล้ว อากาศจะหนาวเย็นตลอดทั้งปี เส้นทางแม่อายนั้นแสนจะคดเคี้ยวไปตามไหล่เขา และโค้งเลี้ยวสูงชันค่อนข้างเยอะ เพราะฉะนั้นถ้าไม่ใช่รถโฟร์วีลส์ ก็อาจจะลำบาก

ยิ่งสูงก็ยิ่งหนาว หมอกยามเช้าก็ยังปกคลุมค่อนข้างมาก แม้จะอยู่ในช่วงเข้าสู่ฤดูร้อน จุดหมายปลายทางครั้งนี้ผมมีอยู่ในใจ และระยะทาง17 กิโลเมตรที่ผมลัดเลาะมาเรื่อยๆ นั้นแสนจะคุ้มค่า เพราะมันทำให้ผมได้มาถึงจุดหมายที่อยู่ท่ามกลางธรรมชาติแสนบริสุทธิ์แห่งนี้..

‘บ้านเล็กในป่าใหญ่ตามพระราชดำริ ดอยฟ้าห่มปก’

บ้านเล็กในป่าใหญ่ตามพระราชดำรินั้น เป็นโครงการที่จัดตั้งขึ้นตามพระราชดำริของสมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ เพื่อทดลองให้คนอยู่กับป่าอย่างยั่งยืน มีหน้าที่รักษาป่าต้นน้ำและปลูกป่าเพื่อประโยชน์การใช้สอยของคนในชุมชน โดยส่วนใหญ่จะคัดเลือกพื้นที่ป่าต้นน้ำเพื่อดำเนินการ และแน่นอนว่า ณ พื้นที่ต้นน้ำดอยฟ้าห่มปก ต.แม่สาว อ.แม่อาย จ.เชียงใหม่ แห่งนี้ก็เป็นอีกพื้นที่ในจัดตั้งโครงการดังกล่าว

ทั่วอาณาบริเวณของ บ้านเล็กในป่าใหญ่ตามพระราชดำริ ดอยฟ้าห่มปก อยู่ในความดูแลของกองทัพภาคที่ 3 และที่นี่ก็เป็นที่อยู่อาศัยของชาวไทยภูเขาในหลายเผ่า ทั้งอากา มูเซอ แลเชอ ลีซอ และชาวไทยภูเขาเผ่าอาข่า ก็ล้วนแต่เป็นหนึ่งในราษฎรที่เข้าร่วมโครงการ ซึ่งถือเป็นการสนับสนุนราษฎรยากจน ไม่มีที่ดินทำกิน ไม่มีที่อยู่ เป็นคนดี มีความขยัน ให้ได้มีที่อยู่อาศัย และได้รับการพัฒนาคุณภาพชีวิตให้ดีขึ้น เหมือนเป็นการให้โอกาส และคว้าโอกาสจากกลุ่มคนเหล่านี้ เพื่อให้ชาวไทยภูเขาได้ช่วยกันดูแลรักษา และฟื้นฟูสภาพป่าบริเวณใกล้เคียงให้เกิดความอุดมสมบูรณ์ และในฐานะที่กลุ่มคนเหล่านี้เป็นเกษตรกรต้นแบบที่นำความรู้ที่ได้รับจากเจ้าหน้าที่โครงการ ก็จะได้นำความรู้ไปถ่ายทอดให้แก่สมาชิกในโครงการต่อ

ด้วยวิถีชีวิตความเป็นอยู่ ที่พัฒนาทั้งตัวผู้อยู่อาศัย และตัวพื้นที่ จึงทำให้เราเห็นถึงบรรยากาศ ทิวทัศน์ ของแปลงพืชผักเมืองหนาว แปลงไม้ผล แปลงนาขั้นบันได และสวนไม้ดอกไม้ประดับ ธรรมชาติล้วนๆที่รายล้อมดอยแห่งนี้ จึงทำให้อากาศดี บริสุทธิ์ เหมาะที่จะพักผ่อนหย่อนใจด้วยการกางเต๊นท์พักแรม หรือไม่ก็ค้าง Home stay สักคืนสองคืน

เดินขึ้นจากบริเวณแปลงผัก มาสู่ลานเหนือโครงการ บนลานนี้เป็นที่ตั้งพระตำหนักดอยฟ้าห่มปก ซึ่งเป็นพระตำหนักรับรองของสมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ ณ บริเวณลานที่ตั้งของพระตำหนักแห่งนี้ ถือเป็นจุดชมวิวทะเลหมอก รับลมหนาว ที่สวยมากๆ เรียกว่าคุ้มค่ากับเส้นทางที่ค่อนข้างจะทรหด

ผมเสียดายที่มาเร็วเกินไป เพราะหากมาที่นี่ในช่วงต้นฤดูฝน ก็อาจจะได้เห็นวิถี วัฒนธรรม ประเพณี พิธีมอเล่เว หรือพิธีบวชป่า ซึ่งเป็นพิธีของชุมชนชาวไทยภูเขาเผ่าอาข่าจะประกอบพิธีเพื่อเป็นการเลี้ยงขอบคุณผีป่าที่ช่วยปกป้องคุ้มครอง ประเพณีของชาวเขาถือจะเป็นเสน่ห์อย่างหนึ่งเวลาเที่ยวดอยเลยล่ะ

นอกจากชมวิถีชีวิตความเป็นอยู่ ประเพณี วัฒนธรรมของแต่ละชนเผ่า ชมแปลงเกษตรแล้ว ในโครงการบ้านเล็กในป่าใหญ่แห่งนี้ ยังมีของที่ระลึกจากชนเผ่า เช่น เครื่องเงิน เครื่องจักสาน ผ้าทอ งานแกะสลักไม้ ที่เราสามารถติดไม้ติดมือกลับไปฝากคนที่บ้านได้

ผมใช้เวลาดื่มด่ำกับอากาศบริสุทธิ์ และธรรมชาติที่แสนจะงามงดอยู่พักใหญ่ ก่อนจะบอกลาสายลม เมฆหมอก และภูเขาทั้งหลาย เพื่อจะไปเริ่มผจญกับภารกิจงานของสัปดาห์ใหม่ในเมืองกรุงต่อ

…เวลาแห่งความสุข หมดไปไวเหลือเกิน…